Nowelizacja prawa o ruchu drogowym i kodeksu karnego wprowadzająca obowiązek zgłoszenia wymiany drogomierza i sankcje karne za fałszowanie zapisów stanu drogomierza czeka na podpis prezydenta. O ile zmiany w prawie o ruchu drogowym mają zacząć obowiązywać od 1 stycznia 2020 roku o tyle zmiany w kodeksie karnym będą obowiązywać po 14 dniach od opublikowania zmiany do ustawy.
Treść art. 306a kodeksu karnego § 1 wskazuje, że kto zmienia wskazanie drogomierza pojazdu mechanicznego lub ingeruje w prawidłowość jego pomiaru, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5, a zgodnie z § 2. ww. artykułu, tej samej karze podlega, kto zleca innej osobie wykonanie czynu, o którym mowa w § 1.
Natomiast § 3 wskazuje, że w wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu określonego w § 1 lub 2, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. O ile cytowana powyżej treść nie budzi wątpliwości jeżeli chodzi o wskazanie sprawcy w przypadku zmiany stanu drogomierza pojazdów osobowych, to w przypadku pojazdów wyposażonych w tachografy można zapis interpretować tak, że osobą ingerującą w prawidłowość pomiaru drogomierza, będzie kierowca, który w jakikolwiek sposób manipuluje zapisami tachografu poprzez np. używanie magnesu czy innego urządzenia mającego wpływ na rejestrację danych przez tachograf.
Zwrócić należy uwagę, że w pojazdach wyposażonych w tachografy, drogomierz jest jednym z elementów wyposażenia tachografu i jego wskazania muszą pokrywać się z drogomierzem pojazdu.
W ustawie o transporcie drogowym w art. 92 a ust. 9 wskazano, że jeżeli czyn będący naruszeniem, o którym mowa w załącznikach nr 3 i 4 do ustawy, wyczerpuje jednocześnie znamiona wykroczenia albo przestępstwa, w stosunku do podmiotu będącego osobą fizyczną stosuje się wyłącznie przepisy o odpowiedzialności administracyjnej.
Tak sformułowany zapis umożliwia uniknięcie kary za przestępstwo, na przykład zmiany stanu drogomierza, pod warunkiem wyczerpania znamion wykroczenia lub przestępstwa określonych w taryfikatorze. Problem w tym, że kara za ujawnione w trakcie kontroli urządzenie lub przedmiot zakłócający pracę tachografu (lp. 6.1.3) nie wyczerpuje znamion czynu wskazanego w art. 306 a kodeksu karnego, ponieważ wskazuje tylko i wyłącznie na podłączenie do tachografu niedozwolonego urządzenia lub przedmiotu wykonanego lub przeznaczonego do celów podrabiania lub przerabiania danych rejestrowanych przez tachograf lub korzystanie z tego urządzenia lub przedmiotu. Nie ma tutaj wprost odniesienia do zmiany wskazań drogomierza czy ingerencji w poprawność jego pomiaru.
Jeżeli jednak razem z ujawnieniem „wyłącznika”, kontrolujący udowodnią, że ten wyłącznik był używany do zmiany wskazań tachografu to taka sytuacja diametralnie zmienia postać rzeczy. Punkt taryfikatora 6.2.1 wskazuję, na niewłaściwa obsługa lub odłączenie homologowanego i sprawnego technicznie tachografu, skutkujące nierejestrowaniem na wykresówce lub na karcie kierowcy aktywności kierowcy, prędkości pojazdu lub przebytej drogi. Ustawodawca wskazał w ww. punkcie zmianę przebytej drogi co ma bezpośredni wpływ na wskazanie drogomierza.
Powyższy stan rzeczy wyczerpuje znamiona przestępstwa określone w art. 306 a Kodeksu karnego, tak więc organ kontrolny nie powinien już prowadzić sprawy w myśl ww. przepisu. Wypływający z tego wniosek jest dość interesujący, bo aby uniknąć potencjalnej kary grzywny lub więzienia, należy przyznać się do używania „wyłącznika” tachografu.
Zwrócić należy również uwagę na jeszcze jeden aspekt ingerencji w prawidłowość pracy drogomierza. Jakakolwiek świadoma ingerencja w sposób działania tachografu np. poprzez zmianę ogumienia lub współczynników charakterystycznych dla pojazdu, gdzie błąd graniczny pomiaru odległości przekroczy ±4%. Może być również uznana, za omawiane naruszenie przepisów prawa.
