Wraz z wejściem w życie pakietu mobilności i zmian w przepisach Rozp. 561/2006 wprowadzono dodatkowe wyłączenie w art. 13 ust. 1 w punktach „q” i „r”, które dotycząc branży związanych z budownictwem.
Pierwsze z tych wyłączeń dotyczy wyłączenia z obowiązku rejestracji czasu pracy kierowcę który prowadzi pojazd lub zespół pojazdów wykorzystywanymi przez przedsiębiorstwo budowlane do przewozu maszyn budowlanych w promieniu do 100 km od bazy przedsiębiorstwa oraz pod warunkiem że prowadzenie takich pojazdów nie stanowi głównego zajęcia kierowcy. Sam zapis nie budzi większych wątpliwości, postawiono tak naprawdę trzy warunki. Pierwszy, że przewozu dokonuje przedsiębiorstwo budowlane, a nie transportowe, czyli przewóz musiałby odbywać się w oparciu o zaświadczenie na przewozy drogowe na potrzeby własne. Drugi warunek ogranicza odległości przewozu od bazy przedsiębiorstwa, aby można było korzystać z omawianego wyłączenia. Natomiast trzeci warunek wskazuje, że kierowca takiego pojazdu nie może zajmować się tylko i wyłącznie prowadzeniem, a musi wykonywać inne czynności na przykład być operatorem przewożonej maszyny budowlanej i wykonywać pracę z jej pomocą.
Drugie wyłączenie dotyczy pojazdów wykorzystywanych do dostarczania betonu towarowego. Ustawodawca nie wprowadzi tu żadnych innych ograniczeń dotyczących odległości czy pracy kierowcy, jednakże samo wyłączenie, wbrew pozorom, nie jest tak oczywiste jakby mogło się wydawać. Zacznijmy od tego czym jest beton towarowy. W świetle nowej normy beton towarowy „jest to beton dostarczony jako mieszanka betonowa przez osobę lub jednostkę nie będąca wykonawcą”. Betonem towarowym jest również:
– beton produkowany przez wykonawcę poza miejscem budowy
– beton produkowany na miejscu budowy, ale nie przez wykonawcę.
Istotą takiego zdefiniowania betonu jest to, aby wykonawca sam dla siebie nie produkował na placu budowy betonu, aby nie istniała żadna podległość służbowa między wykonawcą konstrukcji betonowej a producentem betonu, aby zakładowa kontrola produkcji na węźle betoniarskim działała niezależnie od kontroli bezpośrednio na budowie przy wznoszeniu obiektu budowlanego. Ta wyraźna rozdzielność ról i funkcji przypisanych dwóm niezależnie działającym podmiotom, jakimi są producent mieszanki i wykonawca (zamawiający mieszankę betonową), przewija się przez całą normę, jest podstawową przesłanką należytego wykonania konstrukcji betonowej.
(Szewczyk K.: Beton towarowy — definicja, specyfikacja, dostawa, kontrola produkcji w świetle normy PN-EN 206-1:2003. Budownictwo — Technologie — Architektura, 3(27), 2004, 30–33)
Jak się to ma do transportu betonu? Sam przewóz takiej mieszanki betonowej jest ograniczony w czasie, co automatycznie ogranicza również pokonywane odległości. Jednakże wykonujący, czy kontrolujący taki przewóz, będzie musiał sprawdzić czy przewożony materiał spełnia definicję betonu towarowego zawartą w normie PN-EN 206. Jeżeli z jakichkolwiek powodów, przewożony towar nie będzie spełniał definicji betonu towarowego, to w takim przypadku, wyłączenie może nie zostać uznane.
Przy omawianiu wyłączeń należy również zwrócić uwagę na kwestię rejestracji czasu pracy. Fakt stosowania wyżej wymienionych wyłączeń dotyczy montażu, używania tachografu oraz rejestrowania aktywności kierowcy przez tachograf zamontowany w pojeździe, natomiast nie wyłącza stosowania przepisów ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców. Każdy kierowca do którego odnoszą się wyłączenia z art. 13 ust. 1 Rozp. 561/2006 jest obowiązany stosować normy wynikające z ustawy o czasie pracy kierowców.
Zwrócić należy uwagę na jeszcze jeden aspekt przepisów wyłączających stosowanie art. 5-9 Rozp. 561/2006, a zawartych w art. 13 wspomnianego rozporządzenia. Otóż każdy kraj Unii może, ale nie musi wprowadzać wszystkich wyłączeń zawartych w art. 13 ust. 1. Polska ustawa o czasie pracy kierowców, w art. 29 ust. 1 wprowadziła wszystkie wyłączenia. Dotyczy to również omawianych najnowszych wyłączeń, jednakże wiele krajów UE nie wprowadziło wszystkich wyłączeń. Należy zatem sprawdzić, czy wykonując w jakimś unijnym kraju przewóz, który jest wyłączony ze stosowania art. 5-9 Rozp. 561/2006, na pewno to wyłączenie w tym kraju obowiązuje.
Autor: Janusz Grzesica
